Havacılık ve uzay endüstrisi, günümüzde ülkelerin ekonomik kalkınmalarında ve küresel rekabet gücünü artırmalarında kritik bir rol oynamaktadır. Türkiye, bu alanda gerçekleştirdiği yatırımlarla ve stratejik hedefleriyle önemli bir dönüşüm sürecine girmektedir. 27 Şubat 2025 tarihinde gerçekleştirilen 1. Ulusal Havacılık Şurası, bu dönüşümün temel taşlarını ortaya koyan önemli bir platform olmuştur.

Şura kapsamında, T.C. Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy ve T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, havacılık ve uzay sektörünün stratejik önemine dikkat çekerek, sektörün yıllar içinde istikrarlı bir şekilde büyüdüğünü vurgulamışlardır. Havalimanı sayısındaki artış, yolcu ve kargo trafiğinin yükselmesi, altyapı yatırımları ve turizm sektörü ile entegrasyon, Türkiye’nin bu alandaki gelişiminin en somut göstergeleri olarak ele alınmıştır.

Ancak asıl dikkat çekici olan, Sivil Havacılık Genel Müdürü Prof. Dr. Kemal Yüksek'in ortaya koyduğu vizyondu. Türkiye’nin sadece havacılık altyapısını güçlendirmekle kalmayıp, kendi sistemlerini üreten ve küresel pazarda rekabet eden bir ülke olmayı hedeflediğini belirten Yüksek, SHGM'nin denetleyici bir yapıdan hizmet sağlayıcı bir modele dönüşeceğini ifade etti. Bu noktada, EASA yerine ABD Federal Havacılık Dairesi (FAA) ve Birleşik Krallık Sivil Havacılık Otoritesi ile iş birliği yapılmasının tercih edileceği vurgulandı.

Eğitimde Yeni Bir Model: Dijital ve Yetkinlik Bazlı Sertifikasyon Sistemi

Havacılık sektöründeki gelişim yalnızca fiziksel altyapıyla sınırlı kalmıyor. SHGM tarafından tanıtılan yeni sertifikasyon ve eğitim sistemi, havacılık eğitimlerini dijitalleşme ekseninde yeniden yapılandırarak yetkinlik bazlı bir modele dönüştürmeyi amaçlıyor.

Bu sistem, modüler ve esnek bir eğitim modeli sunarak katılımcılara hem online hem de gözetmenli eğitimlere katılma imkânı tanıyor. Eğitim sürecinde, ön test (%10) ve son test (%90) olmak üzere iki aşamalı bir değerlendirme yöntemi benimsenerek eğitmenin başarısı, katılımcının gelişimi üzerinden ölçülüyor. Bu modelde, katılımcının bilgi seviyesine göre eğitim süreleri değişebiliyor; bazıları için bir gün sürebilen eğitim, başkaları için 15 güne kadar uzayabiliyor. Böylece standart süreler yerine, bireysel yetkinliğe dayalı eğitim süreçleri uygulanıyor.

Ayrıca, havacılık eğitimi veren tüm firma ve üniversitelerin bu sisteme entegre edilmesi planlanıyor. Eğitim veren kuruluşlardan her eğitim başına yaklaşık %20 oranında bir ödemenin SHGM'ye aktarılması öngörülüyor. Böylece, SHGM yalnızca bir düzenleyici otorite olmaktan çıkıp gelir üreten ve finansal sürdürülebilirliğini sağlayan bir yapıya dönüşecek. Bunun yanı sıra, bu sistem dışında bağımsız havacılık eğitimi verilmesi yasaklanacak ve ihlaller cezai yaptırımlara tabi tutulacak. Artık havacılık eğitiminde dijitalleşmeden kaçış yok; yüz yüze eğitim tek başına yeterli görülmeyecek, dijital eğitimle entegre edilmesi zorunlu hâle gelecek.

Türkiye’nin Küresel Sertifikasyon Vizyonu

Bu yeni sistem yalnızca Türkiye için değil, küresel havacılık sektörü için de önemli bir adım olabilir. SHGM, geliştirdiği eğitim sistemini tüm dünyaya pazarlamayı hedefliyor. Yetkililer, sertifikasyon sürecinin nesnel ölçümleme yöntemleriyle desteklenmesi sayesinde, Türkiye'nin havacılık eğitimindeki uluslararası tanınırlığının artacağını ifade ediyorlar. Eğer bu sistem başarılı bir şekilde hayata geçirilirse, Türkiye havacılık eğitiminde uluslararası bir marka haline gelebilir.

Son olarak, SHGM’nin İHA takip sistemleri ve "Savuran" isimli kalkış sisteminin geliştirilmesi gibi yenilikçi projelere öncülük etmesi, Türkiye’nin havacılık teknolojilerinde kendi ürünlerini üretme yolunda attığı adımları gösteriyor. Ancak sektörün en büyük sorunlarından biri olan “ürünleşme” eksikliği hâlâ büyük bir engel. SHGM yetkilileri, bu sorunun aşılması için sertifikasyon süreçlerinin yeniden yapılandırılması ve yerli sistemlerin dünya pazarına açılması gerektiğini vurguluyor.

Türkiye, havacılık ve uzay sektöründe büyük bir dönüşümün eşiğinde. Eğer bu stratejik adımlar başarıyla uygulanırsa, ülkemiz sadece havacılıkta değil, havacılık eğitim ve sertifikasyon süreçlerinde de küresel bir oyuncu haline gelebilir. Önümüzdeki yıllar, bu hedeflere ne kadar yaklaşılacağını gösterecek.