İSTANBUL HAVALİMANI KARA KIŞA HAZIR

İstanbul Havalimanı’nda alınan kışa hazırlık önlemlerini yerinde inceledik. 176 son model araçtan oluşan makine parkı ve 404 kişilik hava tarafı ekibiyle İGA, tüm hazırlıklarını tamamlamış durumda.

Kış sezonu hazırlıklarını anlatan İGA İstanbul Havalimanı Hava Tarafı Operasyon Direktörü Ozan Karakış şunları söyledi:

“İstanbul Havalimanı hava tarafında biz yaklaşık on iki buçuk milyon metrekare kaplamalı alanda, 176 adet farklı maksatta, farklı boyutta kar ve buzla mücadele aracıyla, 400’ün üzerinde personel yerde bu mücadeleyi yapıyoruz. Mücadelemiz 7/24. Alan çok büyük olunca biz alanı yedi sektöre bölmüş durumdayız. Sektörden kastımız şu: Her sektörün kendisine ait bir karla mücadele araç filosu var ki, bu sayede her sektör aynı anda kar mücadelesini diğer sektörlerden bir yardım beklemeden yapabilsin ve bu sektörler birbiriyle dikişli halde. Dikişlilik de inen uçağın park yerine gidene kadar geçeceği dört farklı sektörde aynı anda kar mücadelesinin yapılabilmesini. Uçağın önünde herhangi bir şekilde bir kapalılık oluşmamasını sağlıyor. Kar mücadelesi biliyorsunuz havalimanlarında karın pistin taksi yolunun üzerinden alınıp bir kenara doğru getirilmesi. Bunu da bir geçişte yaparak bulunduğumuz pist ve taksi yolundaki meşguliyet süresinin en aza indirilmesi üzerine kurulu. Dolayısıyla büyük kapasiteli bıçaklı araçlarımız, süpürgeli araçlarımızla karı önce bir kenara alıp aldığımız kenardan yüksek kapasiteli üfleme araçlarıyla uçuşun olmadığı alanlara doğru atmak ve arkasından da kimyasal maddesini donmayı önleyici de-icing maddesini taksi yolu ve pistin üzerine serpip operasyona vermek. Bu tabii doğanın, felaketlerin gücü, kar yağışlarının gücü mücadeleyi pek çok zaman oldukça sıkıntıya sokuyor. Fakat durmadan, hiç ara vermeden, dinlenmeden mücadelemize, operasyonumuza devam ediyoruz.

CİDDİ KOORDİNASYON İÇERİSİNDE ÇALIŞIYORUZ

Burada tabii havadaki pilotların kuledeki hava trafik kontrollerinin ve yerdeki bizlerin çok ciddi bir koordinasyonu var. Pilot bize nasıl rapor vereceğini, biz pilota nasıl rapor göndereceğimizi, ne zaman girip, ne zaman çıkacağımızı, hava trafik kontrolörleriyle yaptığımız koordinasyon, kendi başına çok görmelik bir operasyon. Bu şekilde devam ediyoruz. Amacımız uçuş emniyetini hiçbir şekilde sekteye uğratmadan havalimanımızda en üst düzey emniyeti, uçuş güvenliğini sağlayabilmek. Bu şekilde de operasyonları kesintiye uğramadan akmasını sağlamak.”

‘Nasıl bir kış öngörüyorsunuz?‘ sorusu üzerine de Ozan Karakış, “Bununla ilgili çok büyük bilimsel kuruluşlar var, başta ülkemizin Meteoroloji Genel Müdürlüğü olmak üzere. Önümüzdeki kışa dönelik yapılan uzun tahminler, daha ıslak bir kış olacağı ama bu daha çok kar yağışlı olacağı anlamına gelmiyor. Biliyorsunuz kar tahmini yapmak aslında tahminciler için, bu işin profesyonelleri için de en zor tahmin şekillerinden bir tanesi. Biz aslında normal bir kış bekliyoruz.“ dedi.

KARLA MÜCADELENİN KRİTERLERİ NELER

Pistlerin ne kadar karla kaplı olması durumunda operasyonun yapılabildiği ile ilgili Karakış şunları söyledi:

“Bu aslında çok göreceli bir kavram. Şöyle, İskandinav ülkelerinde artık sıkışmış buz ve karın kaç santim olduğu çok bir anlam ifade etmeden, buzlanmış alanın üzerinde sürtünmeyi arttırıcı birtakım uygulamalarla orada onlar bu şekilde operasyonlarına devam ediyorlar. Her havalimanının kendine özgü karakteristikleri var. Biz burada yaklaşık beş milime kadar karla mücadele çok ihtiyaç görmüyoruz. Kar mücadelesi ne zaman başlıyor? Yer beyazladığı zaman başlıyor. İşte beyazlamada üç milim, dört milime geldiği zaman. Bizim buradaki operasyonda altta kar veya kara benzer sıkışmış kar, sulu kar bırakmadan operasyon yapmak en temel amacımız. Ama kar yağışı olan zamanlarda tabii ara ara bunun üç milim, dört milim, beş milim olduğu zamanlar oluyor. Buradaki esas da bizim yerde yaptığımız inceleme. Bu da bir uzmanlık alanı.

Yerde yaptığımız inceleme teker koyan pilotun frenleme esnasında hala emniyetle pist üzerinde manevra yapabilmesini sağlamak. Tabii biz bunun sağlamasını da arada hava trafik kontrol kulesi olarak pilotlardan bize geri dönen pilot raporlarıyla doğruluyoruz. Yani yerde amaç hiç kar, buz kalmadan çalışmak. Bu zaten İstanbul Havalimanı'nda hiç olmayan bir şey, mücadelenin sonucunda. Ama yağış esnasında ancak yerde kar görülebilir. Yağış durduğu zaman yani dakikalar içerisinde burada yine kar kalmadan operasyona devam ediyoruz. Biz de burada hem sıvı hem katı ‘de-icing’ maddesi uyguluyoruz. Havacılık kuralları çerçevesinde sertifikalı, aslında uçakla, uçağın üzerindeki sistemlerle olumsuz etkileşimi olmayan de-icing sıvılarını biz de burada kullanıyoruz.”

“176 araç sadece hava tarafı için var, sadece İGA’nın, pist, taksi yolu ve uçak park yerlerinde İGA’nın sorumluluk sahasında 176 tane araç ekipmanımız var bizim. Bunların her biri farklı görev yapıyor. Bazısı koordinasyondan sorumlu, bazısı katı de-icing maddesi atmaktan sorumlu. Paydaşlarımızın, diğer hizmet firmalarının kendi ekipmanları da var ama onlar bizim kapsamımız dışında. Aynı anda karla mücadelede bizim 404 personelimiz aynı anda ayakta kalacak şekilde görev yapıyor burada.

MÜNİH HAVALİMANINDA YAŞANAN DURUM İSTANBUL'DA YAŞANIR MI

Ozan Karakış, geçtiğimiz hafta Münih Havalimanı'nda aniden bastıran kar sonucu yaşanan durumun İstanbul’da yaşanıp yaşanmayabileceği ile ilgili bir soru üzerine, “Orada ben malzemenin eksik olmadığını veya çalışanların da eksik bir operasyon yapmadığını havacılık haberlerinden, belki basına açık olmayan havacılığa özel bizim branşımıza özel formlardan da biliyorum. Orada yağan kar, aynı anda en çok biriktirebildiği bütün kar yağışının sonunda 37.5 santim kar yağmış. Burada 2021 yılının Şubat ayında biz otuz altı santim karı 30 saatte uçuşlara etkisi olmadan yürüttük. Ama hatırlıyorsunuz, 2022’nin 24 Ocak’ta beş saatte 41 santim kar yağdı burada. Yani bu çok değişken bir şey. Önünüzü görebilmenize bağlı. Ama doğanın gücü de, mücadeleyi ekipmanlar ne kadar güçlü olursa olsun, biz ne kadar kararlı ve hazırlıklı olursak olalım mutlaka etkiliyor. Mutlaka performansı bir miktar yavaşlatıyor. Bu bir mücadele. Esas olan burada durmadan, emniyetten taviz vermeden, operasyona devam edelim. Mutlaka yavaşlayacaktır.

ÖRNEK ALINIYORUZ

Karakış, “Ekipler eğitimden geçiyor mu ve yurt dışında örnek aldığınız, beraber bilgi alış-verişinde bulunduğunuz havalimanları var mı? “ şeklindeki soru üzerine, “Tabii biz Uluslararası Havalimanları Konseyi’nin çok aktif bir üyesiyiz, onlarla etkileşimimiz çok yüksek. Örnek alındığımızı söyleyebiliriz. Yani meslektaşlarımızı biz görmek için Avrupa'da, Kuzey Amerika'da pek çok havalimanına ziyaretlerde bulunduk. Pek çok havalimanından da bize ziyaretler oldu. Bu bir öğrenme süreci. Onların yaptığı, onların şartlarına yani bizim burada mesela kar yağışı çok büyük oranda iki derecenin altında gerçekleşiyor. Ve biz burada donmayı, kar yağışı esnasında çok görmüyoruz. Bizi en olumsuz etkileyen kar, hep denizden gelen kar. Denizden gelen kar buna teknik terminolojide göl efekti (lake effect) deniyor. Karla mücadele eden çok havalimanı var. Biz onları onlar bizi gayet iyi biliyorlar. Birbirimizden üstün yaptığımız, birbirimizden az yaptığımız diye bir şey olduğunu ben sanmıyorum. Herkes bütün profesyoneller bu mücadeleyi ellerinden gelen en yüksek oranda yapmaya çalışıyor.” cevabını verdi.

Genel Yayın Müdürümüz Süleyman ŞEN, İstanbul Havalmanı'ndaki kış hazırlıklarını yerinde inceledi.

YOĞUN KAR YAĞIŞINDA 2 PİST OPERASYON VERİYOR

Yoğun kar yağışında kaç pisti açık tutmayı amaçladıklarının sorulması üzerine de Karakış şunları söyledi:

“ Kar yağışı başlayıp beş milimi geçtikten sonra bir de buradan İstanbul Havalimanı’nın bir bakışta karakteristiği de, kar yağışında kar bizi genelde 40 dakikalık, 50 dakikalık bir periyotta üzerimizde yoğun kar bırakıyor. Bir miktar hafifliyor. Bu en yoğun olduğu zamanda 5 pisti de ayakta tutmak, bu kadar normal günlük güneşlik bir yaz gibi olmayan şartlarda makul değil, emniyetli de değil. O yüzden ilk kar yağışının yoğunlaştığı vakitlerde, bir de malum tabii biliyorsunuz MADCOM var. Havalimanlarında ülkemizde sivil havacılığın mevzuatı gereği biz iki pislik bir operasyona düşüyoruz. Bu kar yağışının miktarıyla çok alakalı. Eğer saatlik yağış birkaç santim olacaksa yani üç pist çok kısa zamanda dört pist operasyona devam edebilir. Ama kar yağışı uzun süre olacaksa yani mesela önümüzdeki on sekiz saat boyunca kar yağışı olacaksa bu makinaları da on sekiz saat boyunca çalışan bu kadar kararlı profesyonelleri ayakta tutabilmek için mutlaka bir miktar daralmaya gidiyoruz. Bu aslında yine dünyada yapılan en temel karla mücadele, buzla mücadele prensiplerinden bir tanesidir.”

İGA İstanbul Havalimanı’nın kar ve buz ile mücadele kapsamındaki hazırlıkları şöyle:

Kaplamalı alanlarda kullanılmak üzere 1.750 ton sıvı (potasyum asetat); 700 ton katı (sodyum format vb.) malzeme depolandı.

Kar ve buzla mücadele amacıyla, hareket sahası yedi sektöre bölünerek her sektöre bir ‘karla mücadele filosu’ yerleştirildi. Yedi filo, birbiriyle eş zamanlı ve kesişim noktalarında komşu filolarla bağlantılı olarak çalışmak üzere görevlendirildi.

Pist, Taksiyolu, Asfalt Kaplı Apron Alanları, Beton Kaplı Apron Alanları, Apron Servis Yolları ve Çevre Yolu olmak üzere toplam 12 milyon m2’den daha geniş bir bölge, ‘karla mücadele alanları’ olarak belirlendi ve buna uygun planlamalar yapıldı.

Toplamda, 404 kişilik Hava Tarafı Operasyon Direktörlüğü personeli ve 176 araç, anında müdahale için bekliyor. Araçların bakımları tam zamanlı olarak yapılıyor.

Kış şartlarıyla mücadele için İGA İstanbul Havalimanı bünyesindeki araçlar şunlar:

1 Mobil Komuta Merkezi, 5 Kar Bıçaklı Pick-Up, 34 Çekilebilir Tip Karla Mücadele Aracı, 4 Kar Rotatifi, 10 Kar Bıçaklı Kamyon, 15 Kompakt Tip Karla Mücadele Aracı, 5 Pist Frenleme Ölçüm Cihazı, 23 Follow Me, 4 Kar Paletli Operasyon Aracı, 3 Katı De-Icing Serpme Aracı, 1 Yakıt Tankeri, 5 Damperli Kamyon, 4 De-Icing Kamyonu (Pist), 6 De-Icing Kamyonu (Apron/Taksiyolu), 1 De-Icing Tankeri, 1 Lastikli Yükleyici, 18 Mini Kompakt Kar Küreme ve De-Icing Püskürtme Aracı, 1 Teleskopik Yükleyici, 22 Çok Fonksiyonlu Kar Traktörü 130 HP, 8 Çok Fonksiyonlu Kar Traktörü 260 HP.

Süleyman ŞEN-Haberair.com