VECİHİ HÜRKUŞ ANILIYOR

Tayyareci Vecihi Hürkuş Müzesi Derneği, ölümünün 50.yılında Türkiye'nin ilk yerli ve milli uçağını üreten Vecihi Hürkuş’u kabri başında anacak. Ankara Cebeci Asri Mezarlığı gerçekleştirilecek anma programı saygı duruşu, anma konuşması, Vecihi Hürkuş’tan anıların paylaşılması ve ilk kadın havacı şehidimiz Vecihi Hürkuş’un kardeşinin kızı Eribe Hürkuş’un kabrinin ziyareti ile tamamlanacak.

Vecihi Hürkuş, 6 Ocak 1896'da, İstanbul'da dünyaya geldi. Üç çocuklu bir ailenin ikinci çocuğu olan Hürkuş'un babası Gümrük Müfettişi Faham Bey annesi Zeliha Niyir Hanım'dır. Genç yaşta babasının hayatını kaybetmesi üzerine annesi tarafından yetiştirildi. Tophane Sanat Okulu'nda güzel sanatlar eğitimi alan Vecihi Hürkuş, gönüllü olarak Balkan Savaşı'na katıldı, daha sonra I. Dünya Savaşı'nda, Bağdat cephesinde uçak mühendisi olarak görev yaptı. 1917 senesinde, Kafkas Cephesi'nde bulunduğu sırada bir Rus uçağını düşürerek 'Düşman Uçağını Düşüren İlk Türk Pilotu' ünvanını aldı. Savaşta yaralanarak Rus'lara esir düşmesine rağmen, Nargin Adası'ndan yüzerek kurtulmayı başardı.  Kurtuluş Savaşı'na gönüllü olarak katılan Hürkuş, başarılı keşif uçuşları yaptı ve bir Yunan uçağını düşürmeyi başardı. Daha sonra İzmir Havaalanı'na inerek burayı işgalden kurtardı. Bu başarıları üzerine Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kendisine İstiklal Madalyası ve üç ayrı Tasdikname verildi.

Edirne'ye kazayla düşen bir düşman uçağına isminin verilmesi üzerine uçak yapma fikri aklına takılan Vecihi Hürkuş, ilk Türk yapımı uçak olan Vecihi K VI'yı imal etti. Uçağın ilk uçuşunu 28 Ocak 1925'de gerçekleştirdi. Mustafa Kemal Atatürk'ün yönlendirmesiyle kurulan Türk Tayyare Cemiyeti‘ne (TTC) katılan Hürkuş, 1931 senesinde, kurum adına ilk Türkiye turunu düzenledi. Bunu aynı senenin sonlarında yapılan ve Ankara, Konya, İzmit, İstanbul gibi birçok şehri kapsayan ikinci uçak turu izledi.

21 Nisan 1932'de, Sivil Tayyare Mektebi'ni kurdu. 1933 senesinde Nuri Demirağ tarafından finanse edilen Vecihi K-XVI isimli uçağı tasarladı. 1937 senesinde Türk Hava Kurumu, Hürkuş'u mühendislik eğitimi alması için Almanya'daki mühendislik okuluna gönderdi. 1939 senesinde mezun olarak ülkesine dönen Hürkuş'a iki senede mühendis olunmasının imkansızlığı gerekçesiyle uçak mühendisi ruhsatı verilmedi.

Türkiye'nin ilk sivil hava yolu şirketi olan Hürkuş Hava Yolları'nı 29 Kasım 1954 tarihinde kuran Hürkuş, T.H.Y.'nin elden çıkarttığı uçakları alıp onararak filosunu kurdu. Ancak uçaklarına düzenlenen sabotajlar, uçuşlarının gerekçesiz yere iptal edilmesi gibi nedenlerden dolayı bu projesini verimli bir şekilde sürdüremedi.

Hayatının son yıllarını büyük maddi sıkıntılar içerisinde geçiren Hürkuş, 16 Temmuz 1969'da, geçirdiği beyin kanaması sonucu kaldırıldığı Gülhane Askeri Tıp Akademisi Hastahanesi'nde hayatını kaybetti.