5G UÇAKLAR İÇİN NİÇİN TEHLİKELİ?

Geçtiğimiz hafta içerisinde bazı havayolları ABD'ye yaptıkları seferleri burada kurulan yeni 5G iletişim altyapıları nedeniyle iptal etti veya uçak değiştirdi. AT&T ve Verizon gibi ülkenin en büyük iletişim operatörleri 5G servisi sağlayabilmek için gerekli altyapıları kurmaya devam ederlerken ABD'deki en büyük yolcu ve kargo havayollarının tepe yöneticilerinden de "olası havacılık felaketleri" uyarısı geldi.

Havayolu yetkililerine göre C bandında yer alan yeni 5G servisleri önemli sayıda uçağı kullanılmaz hale getirebilir ve bu da ülkedeki seferlerde ciddi aksamalara neden olabilir. Çok sayıda Amerikalının da ülkeye dönmekte sıkıntı yaşayacağı ve başka ülkelerde mahsur kalabileceği ileri sürüldü.

ABD, 2021 yılı başlarında, C bandı olarak bilinen 3.7-3.98 GHz aralığındaki spektrumda cep telefonu şirketlerine orta menzilli 5G bant genişliğini yaklaşık 80 milyar dolara açık artırmayla ihale etti.

FAA HANGİ UYARIDA BULUNUYOR?

ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA), yeni 5G teknolojisinin, bir uçağın yerden ne kadar yüksekte seyahat ettiğini ölçen altimetre gibi cihazlar üzerinde etkisi olabileceği konusunda uyarıda bulundu. Yüksekliğe ek olarak, altimetre otomatik inişleri kolaylaştırmak ve tehlikeli rüzgar akımlarını tespit etmeye yardımcı olmak için de kullanılıyor. 4.2-4.4 GHz aralığında çalışan altimetrelerin 5G frekans aralığına çok yakın olması endişe yaratıyor.

NE TÜR ETKİ YARATABİLİR?

Spektrumdaki frekans ne kadar yüksek olursa, servis kalitesi ve hızı o kadar iyi oluyor. Dolayısıyla 5G'den tam verim alabilmek için operatörler daha yüksek frekanslarda çalışmak istiyor. Açık artırmada satılan C bandı spektrumunun bir kısmı uydular için kullanılıyor. Ancak 5G'ye geçişle birlikte bu band aralığında çok daha fazla trafik olacağı anlamına geliyor. Bu da iletişimde yaşanacak karışıklıkların ve aygıtlarda çıkabilecek soruların olasılığını arttırıyor.

TELEKOM ŞİRKETLERİNİN TEZİ NE?

AT&T ve Verizon, C bandı üzerinden 5G hizmetini yaklaşık 40 başka ülkede yerleştirdiklerini ve havacılık ile ilgili herhangi bir itiraz ya da sorun ile karşılaşmadıklarını belirtiyorlar. Ancak ABD'de dile getirilen endişeleri ve riskleri azaltmak adına, Fransa'da kullanılan bir uygulamayı devreye sokacaklarını ve bu şekilde yaklaşık 50 havalimanı civarında 6 ay boyunca 5G olmayan tampon bölgeler oluşturacaklarını açıkladılar.

2019'da Avrupa Birliği, 3.4-3.8 GHz aralığında orta menzilli 5G frekansları için standartlar belirledi. Buna göre ABD'de sunulacak hizmet setinden daha düşük bir frekans kullanılması mecburi tutuldu. Bu haliyle şu ana kadar bloğun 27 üye devletinin çoğunda sorunsuz olarak 5G kullanılıyor. 31 ülkeyi denetleyen Avrupa Birliği Havacılık Güvenliği Ajansı (EASA), 17 Aralık'ta sorunun ABD hava sahasına özgü olduğunu duyurmuş ve "Bu aşamada, Avrupa'da güvenli olmayan herhangi bir durum ve risk tespit edilmemiştir" denilmişti.

FAA yetkilileri de Fransa tarafından kullanılan spektrumun (3.6-3.8 GHz) ABD'deki altimetreler için kullanılan spektrumdan (4.2-4.4 GHz) daha düşük olduğunu ve bu sebeple de Fransa'nın 5G güç seviyesinin Birleşik Devletlerde izin verilenden çok daha düşük olduğunu belirtiyor. Verizon'dan yapılan son açıklamada birkaç yıl boyunca daha yüksek banda daha yakın olan spektrumun kullanmayacağı kaydedildi. Örneğin aynı sebepten ötürü Güney Kore'de 5G mobil iletişim frekansı 3,42-3,7 GHz bandında bulunuyor. 5G'nin Nisan 2019'da ticarileştirilmesinden bu yana radyo dalgalarıyla herhangi bir etkileşimi veya sorunu bildirilmedi. Şu anda, 5G mobil iletişim kablosuz istasyonları havalimanlarının yakınında çalışıyor, ancak herhangi bir sıkıntı doğmadı.

Kısa vadede, AT&T ve Verizon, ABD uçuşlarında önemli bir kesintiyi önlemek adına büyük havaalanlarının yakınındaki bazı kablosuz kulelerin devreye sokulmasını ertelemeyi kabul etti. Daha uzun vadede FAA'nın, ABD ticari uçak filosunun birçok havalimanına düşük görüş şartlarında iniş yapmasına izin vermesi gerekiyor. Bu da altimetrelerin 5G baz istasyonlarının yakınında çalışacak şekilde sertifikalandırılması anlamına gelecek. (euronews)